Na prawym brzegu Odry

Każdy kto chociaż raz zagłębił się w przeszłość miejscowości Nietkowice zauważył czy to na starych mapach czy w niemieckich opracowaniach, że raz spotykamy się z nazwą Deutsch-Nettkow a raz Straßburg/Oder. Mało kto wiedział czemu zmieniono nazwę Deutsch-Nettkow. A już na pewno żaden Polak nie wiedział dlaczego właśnie zmieniono na Straßburg/Oder.

Wszystko zaczęło się od ideologii Hitlera. W latach 1936-1937 narodowo-socjalistyczne władze Niemiec przeprowadziły planową germanizację nazw miejscowości i nazwisk. Akcja odbywała się pod hasłem Fort mit der polnischen Faßade co w tłumaczeniu na język polski oznacza „Precz z polską fasadą”. Dzisiejsze Nietkowice zmieniły nazwę, gdyż cytując słowa przedwojennego mieszkańca Deutsch-Nettkow była „nieodpowiednia do dzisiejszych czasów”.

Natomiast po drugiej stronie Odry znajdowała się wioska Polnisch-Nettkow (dzisiejszy Nietków), której nazwa nadzwyczaj była nieadekwatna do ówczesnego ustroju politycznego i wymagała germanizacji. Polnisch-Nettkow przemianowano na Schlesich-Nettkow.

Ale dlaczego akurat zmieniono nazwę na Straßburg nikt z powojennych mieszkańców nie wiedział. Dlaczego akurat taka nazwa a nie inna?

Okoliczności zmiany nazwy w 1989 roku w czasopiśmie Crossener Heimatagrüße opisał przedwojenny mieszkaniec Deutsch-Nettkow Georg Schilde. Oto tekst:

Jak Nettkow przeszło do nazwy Straßburg
Okoliczności zgodne z wnioskiem burmistrza (sołtysa)

Na początku 1936 roku gmina Deutsch-Nettkow od narodowo-socjalistycznego starosty Krügera dostała zalecenie, aby zgłaszać sugestie dla zmiany nazwy miejscowości, która była nieodpowiednia do dzisiejszych czasów. Ówczesnym sołtysem był Benno Klugmann, który w latach 1911-13 jako młody człowiek odbywał służbę wojskową w Straßburgu w Alzacji. Ponieważ chętnie wspominał miasto między Renem i Wogezy, polecił, aby zmienić nazwę naszej miejscowości na Straßburg nad Odrą. Na spotkaniu Rady Gminy, na które uczęszczałem, nauczyciel Klamroth wyjaśnił, że kompleks budynków dawnych dóbr browaru nosi nazwę „Zamek”. Następnie zrobiono ulicę z Krosna do Sulechowa, która prowadzi przez wieś i kiedyś została obsadzona lipami na prośbę pastora Karla Wilhelma Schucharta, i prezentowała się okazale. Nauczyciel Klamroth stwierdził, że droga i dzielnica „Zamek” dają dobry powód do zmiany nazwy gminy na Straßburg nad Odrą.
Następnie nowa nazwa wioski została zatwierdzona urzędowym dekretem na wiosnę 1937 roku.

Źródło tekstu Crossener Heimatagrüße

Tłumaczenie: Adam i Janusz

Adam