Z wielkim żalem zawiadamiamy, że 20 marca 2020 roku odszedł Andrzej Toczewski, człowiek, który badał historię Ziemi Lubuskiej. Dla wielu był natchnieniem do polubienia historii a jego dzieła należą do kanonu książek historycznych o Ziemi Lubuskiej.
Andrzej Toczewski (ur. 2 marca 1947 w Zielonej Górze, zm. 20.03.2020) – historyk wojskowości, muzealnik, regionalista, badacz dziejów II wojny światowej, w szczególności zbrodni hitlerowskich oraz problematyki jenieckiej, dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, kustosz dyplomowany.
W 1976 roku ukończył studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogoczne w Zielonej Górze(WSP). Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii uzyskał na Wydziale Historycznym Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1983 roku na podstawie pracy zatytułowanej Walki 1 Frontu Białoruskiego o przełamanie linii Środkowej Odry w 1945 roku.
Z WSP był związany zawodowo do 1994 roku, jako m.in. założyciel i pierwszy dyrektor wydawnictwa tej uczelni, adiunkt w Instytucie Historii, wykładowca i twórca Pracowni Badań nad Dziejami Środkowego Nadodrza, którą kierował do 1983 roku.
W latach 1983–1988 pełnił funkcję sekretarza generalnego Lubuskiego Towarzystwa Naukowego. W 1988 roku został pełnomocnikiem rektora ds. rozwoju WSP, jednocześnie w Instytucie Historii był wykładowcą historii powszechnej po 1945 roku. Od roku 2003 do 2010 był zatrudniony jako docent w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie, gdzie wykładał muzealnictwo i historię sztuki.
Kilkakrotny laureat stypendiów zagranicznych, m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii i rocznego stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Stanach Zjednoczonych w latach 1991–1992. Od 1974 roku był członkiem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (obecnie Główna Komisja Badanie Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej). W latach 1996–1998 pełnił funkcję dyrektora Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Zielonej Górze. W latach 1994–1998 był dyrektorem Wydziału Kultury Sportu i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego w Zielonej Górze.
Dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze w latach 1998-2015. Twórca stałych ekspozycji Muzeum Wina i Muzeum Dawnych Tortur.
Dorobek naukowy
Ważniejsze publikacje:
-
Rola środkowej Odry w bitwie o Berlin w 1945 roku, Zielona Góra 1985
-
Kostrzyn 1945, Warszawa 1987
-
Międzyrzecki Rejon Umocniony, Zielona Góra 2001
-
(red.) Rola muzeów w turystyce i krajoznawstwie, Zielona Góra 2006
-
(red.) Ziemia Lubuska: studia nad tożsamością regionu, Zielona Góra 2004
-
Tradycje zielonogórskiego winiarstwa /Geschichte des Grünberger Weinbaus, Zielona Góra 2001
-
Zielonogórskie Winobrania, Zielona Góra 2005
-
Historia Ziemi Lubuskiej. Krótki zarys dawnych dziejów, Zielona Góra 2008
-
Oflag II C Woldenberg w Dobiegniewie, Dobiegniew-Zielona Góra 2009
-
Bitwa o Odrę w 1945 roku, Zielona Góra 2010
-
Miejsca zbrodni hitlerowskich na terenie Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 2011
Andrzej Toczewski był twórcą i redaktorem naczelnym czasopisma „Studia Zielonogórskie”
Działalność społeczna
Niektóre pełnione funkcje i członkostwa:
-
przewodniczący Rady Muzeum Woldenberczyków–Oflagu IIC w Dobiegniewie
-
wiceprezes Związku Muzeów Polskich (2002–2004)
-
wiceprzewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Miejsc Pamięci Narodowej (1976–1980)
-
prezes Zarządu Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Zielonej Górze (1992–1996)
-
założyciel (1994) i pierwszy przewodniczący Komitetu Katyńskiego w Zielonej Górze, przekształconego w stowarzyszenie Lubuska Rodzina Katyńska – obecnie jej członek honorowy
-
członek Rady Naukowej Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu i Rady Muzeum w Międzyrzeczu
-
członek Rady do Spraw Muzeów przy Ministrze Kultury (2002–2006)
-
Honorowy Przewodnik Lubuski(2010)
-
członek nadzwyczajny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, od 2011 prezes Zielonogórskiego Okręgu ŚZŻAK
-
członek Stowarzyszenia Autorów Polskich (w latach 1986–1990 prezes Zarządu Okręgu SAP)
Odznaczenia i nagrody
-
Lubuska Nagroda Kulturalna I Stopnia (1990)
-
Złoty Krzyż Zasługi(1999)
-
Nagroda Kulturalna Miasta Zielona Góra (1999, 2007)
-
Medal Srebrny Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2008)
-
Nagroda Naukowa Miasta Zielona Góra (2011)
-
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2012)
-
Złoty Pierścień Tysiąclecia Diecezji Wrocławskiej (2012)
Andrzej Toczewski jest także Zasłużonym dla Miasta Kostrzyn nad Odrą oraz Honorowym Obywatelem Zielonej Góry
Informacje i zdjęcie zaczerpnięte z https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Toczewski dostęp 21.03.2020
