lip 312017
 

Pomorsko

Przedstawiamy artykuł opublikowany w Gazecie Zielonogórskiej 12 czerwca 1956 roku na podstawie listu nadesłanego przez mieszkańca Brodów, opowiadający o problemach mieszkańców.

Gromadę naszą zaopatruje w artykuły spożywcze i przemysłowe Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Sulechowie. Wiele można byłoby mówić o brakach i niedociągnięciach w zaopatrzeniu. Nie o tym chcę jednak pisać. Pragnę poruszyć najbardziej palące sprawy wymagające natychmiastowego załatwienia.
Od dnia 1 kwietnia we wsi Pomorsko (gromada Brody) zamknięty jest sklep wielobranżowy. Zwolniono sklepową, bo okazało się, że miała manko. Do dzisiaj zarząd GS w Sulechowie nie postarał się o sprzedawczynię do tego sklepu.
Teraz w okresie największego nasilenia robót polowych rolnicy, aby kupić cukru, soli czy papierosów zmuszeni są tracić wiele cennego czasu na dojście do najbliższego sklepu w Brodach.
W sprawie tej monitowali mieszkańcy Pomorska, Zarząd GS, Prezydium GRN w Brodach i Prezydium PRN w Sulechowie… ale bez żadnego skutku.
Obecnie dowiedzieliśmy się, że w Pomorsku Zarząd GS otwiera… gospodę. Do pracy w gospodzie towarzysze z GS znaleźli aż dwóch ludzi. Ciekawe czym się kieruje GS, czy tym, że z gospody będzie większy zysk?
Jeszcze w ubiegłym roku mieszkańcy naszej gromady za pośrednictwem Prezydium GRN w Brodach czynili starania, aby GS otworzyła w Pomorsku punkt sprzedaży opału, nawozów sztucznych i pasz, Dotychczas po sto lub dwieście kg węgla, czy po nawozy sztuczne trzeba jeździć do odległego o 16 km Sulechowa i tracić cały dzień roboczy.
W początkach Br. na zebraniu z mieszkańcami, prezes GS-u zobowiązał się, że punkt taki uruchomi do dnia 25 lutego 1956 r. Do dziś jednak nic nie zrobiono.
Kierownictwo GS w dalszym ciągu nie liczy się z potrzebami mieszkańców gromady. Ten stan powoduje zrozumiałe niezadowolenia mieszkańców okolicznych wsi. Uważamy, że sprawą tą winien zainteresować się PZGS w Sulechowie

Antoni Kieć
Brody pow. Sulechów

cze 052017
 

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące o tym, co działo się w naszych miejscowościach. Artykuły te pochodzą z Gazety Zielonogórskiej będącej organem wydawniczym KW PZPR.

25 marzec – Prezydium PRN w Sulechowie nie interesuje się spłatą podatku gruntowego

Terminowa spłata podatków wiejskich ma poważne znaczenie w naszym życiu gospodarczym. Wiedzą o tym dobrze gromadzkie rady narodowe jak np. Smolno Wielkie, gdzie chłopi mobilizowani przez aktyw gromadzki wykonali plan spłaty podatków gruntowych w 104 proc. (…) Gorzej jest natomiast w 14 pozostałych gromadach powiatu sulechowskiego. Prezydia gromadzkich rad narodowych nie troszczą się o to, czy podatki wpływają, czy nie. Aktyw nie mobilizuje chłopów, nie przeprowadza zebrań w gromadach, a jeśli już zebrania się odbywają, to nie mówi się na nich o spłacie podatków. Rezultaty są takie, że gromada Brody spłaciła dotąd zaledwie 20 proc. podatków, a Klępsko 29 proc. (…) (Madziarz – korespondent)

16 kwiecień

W sobotę 9 kwietnia kierownik składnicy węgla w Nietkowicach nie miał czasu na wydanie węgla. Miał natomiast czas na pociąganie z butelki w magazynie ze swym kolegą.

27 kwiecień – Z frontu walki o wysoki urodzaj: ZAPOMNIANE UGORY

W gromadzie Kolsk (pow, Sulechów) zostały ostatnio „wykryte” duże połacie ugorów. W samej tylko wiosce Przegub naliczono około 50 ha. Podobnie jest w gromadzie Brody. Ilość ziemi leżącej ugorem sięga tutaj około 100 ha. Najgorsze jednak jest to, że Powiatowa Rada Narodowa w Sulechowie nie wykazuje zbyt wielkiej ochoty do likwidacji jeszcze tej wiosny. Całą winę usiłuje się zepchnąć na powiatowe rady narodowe w Świebodzinie i Krośnie – skąd gromady Przegub i Brody przybyły w związku z nowym podziałem administracyjnym. Chodzi więc o to, żeby PRN w Sulechowie poczuła się w pełni gospodarzem tych nowych terenów. (Madziarz – korespondent)

29 kwiecień – Rozsierdzony biurokrata

Henryk Wiśniewski – chłop gospodarujący indywidualnie we wsi Brody (pow. Sulechów), starał się o uzyskanie pożyczki na zakup ziarna siewnego. Wniosek jego poparła komisja rolna i Prezydium GRN. Jako nowoosiedlonemu pożyczka się słusznie należała. Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie biurokrata, kierownik Gminnej Kasy Spółdzielczej w Sulechowie ob. Ceglarek. Otóż kierownikowi GKS nie spodobał się sposób wypełnienia formularza na pożyczkę. Formularz ten nie był tak wypełniony, jak życzył sobie tego kierownik GKS ob. Ceglarek. Mocno się więc rozsierdził i w obecności kilku interesantów podarł zgłoszony wniosek i rzucając go na podłogę wykrzykiwał „nauczcie się dobrze wypełniać”. Wydaje się nam jednak, że ob. Ceglarek przede wszystkim powinien nauczyć się właściwego stosunku do ludzi i ich spraw. (Madziarz – korespondent)

2 sierpień – Oprócz praw są też obowiązki…

W gromadzie Brody jest wielu rolników, którzy wzorowo wywiązują się ze swoich zobowiązań wobec państwa. Np. Stanisław Pilarski zawsze przoduje w spłacie podatków i we wszystkich innych obowiązkach. Dawno już spłacili podatki gruntowe: Dominik Hapanowicz, Władysław Kozik i wielu innych. Są też i tacy, którym się zdaje, że nie potrzebują wykonywać swoich obowiązków. Taki ob. Kazimierz Bąk, którego sąsiedzi widzą ciągle pijanego, jest dłużny państwu 14 tysięcy złotych. Również zalegają w spłacie podatku Wiktor Wróbel (7 tys. Złotych) i Stanisław Włodarczyk (4 tysiące złotych). Z pewnością PRN Sulechów zainteresuje podobnymi „kwiatkami” i przekona ich przy pomocy sankcji, że w Polsce Ludowej każdy obywatel oprócz praw ma również obowiązki i że tych obowiązków nie należy lekceważyć. (Mieczysław Tylutki – korespondent)

8 sierpień – Kierunek PUNKT SKUPU

Pierwsza zbiorowa dostawa zbóż dla państwa została zorganizowana przez rolników ze wsi Pomorsko. 51 mało i średniorolnych chłopów przyjechało uroczyście do punktu skupu, przywożąc ogółem 9,5 ton żyta. Wśród nich było 10 takich, którzy już całkowicie wykonali plan obowiązkowych dostaw.

11 sierpnia – Dajcie światło

wołają mieszkańcy gromady Brody, w powiecie sulechowskim. 7 nowoosiedlonych rodzin już od roku nie posiada światła elektrycznego. Przyczyną tego jest brak trzech słupów potrzebnych do połączenia reszty domów z siecią wiejską w Brodach. Pomimo wielokrotnego zwracania się do kompetentnych władz w Sulechowie, a potem w Krośnie, mieszkańcy tej wsi oprócz obietnic, nie otrzymali nic. W ich domach nadal panują „egipskie ciemności”. Tymczasem sprawa światła dla 7 rodzin jest przerzucana jak piłka z jednej rady do drugiej. Trudno jest dociec, która rada narodowa opiekuje się Brodami. Mamy nadzieję, że wkrótce opiekun, który zdecyduje się postawić 3 drewniane słupy i da upragnione światło 7 rodzinom osiedlonym w Brodach w 1954 r. (M. Tylutki – korespondent)

16 sierpnia – Kierunek PUNKT SKUPU

Chłopi z gromady Brody w powiecie sulechowski w dniu 4 sierpnia zorganizowali zbiorową dostawę zboża dla państwa. Do punktu skupu dostarczyli oni 10 ton ziarna. Dziewięciu rolników z gromady wywiązało się w tym dniu w 100 proc. z całorocznego planu dostaw. Przykład ten powinien posłużyć na wzór tym wszystkim gospodarzom, którzy zwlekają z dostawą – chociaż zboże już omłócili. (Antoni Kmieć)

29 październik – Woda w jęczmieniu czy w głowie? 

maj 072017
 

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące o tym, co działo się w naszych miejscowościach. Artykuły te pochodzą z Gazety Zielonogórskiej będącej organem wydawniczym KW PZPR.

29 styczeń – Przyczyny obiektywne czy brak inicjatywy?

Pierwszym krokiem gminnej komisji zbożowej w Nietkowicach (pow. Krosno) było sporządzenie listy wszystkich zalegających w dostawach zboża chłopów tej gminy i wezwanie ich na rozmowę. Termin ustalono na 22 bm. Ale 21 wyłoniła się nieprzewidziana trudność. Zachorował wiceprzewodniczący GRN (przewodniczący przebywa obecnie na kursie). Pozostali członkowie komisji zdecydowali, że wobec niepełnego składu komisji zbożowej rozmowa z wyznaczonym dniu odbyć się nie może. Wszyscy chłopi, którzy przybyli na wezwanie, odjechali powrotem nic nie załatwiwszy. Tak więc termin ostatecznego rozliczenia w gminie Nietkowice znów się odwlekł. Członkowie komisji uważają jednak, że wszystko jest w porządku, gdyż w myśl instrukcji komisja nie może decydować o takiej czy innej sprawie w niepełnym składzie. A przecież zamiast wiceprzewodniczącego GRN mógł wejść w skład komisji z ramienia Gminnej Rady Narodowej sekretarz Prezydium. Można też było zawiadomić władze powiatowe, które mogłyby delegować do Nietkowic członka komisji powiatowej. Wyjście można więc było znaleźć, gdyby członkowie komisji wykazali więcej inicjatywy. A tego właśnie wymaga od nich władza ludowa, tego domagają się świadomi chłopi pracujący.

29 marzec – Z życia sportowców naszej wsi

Poważne osiągnięcia odnoszą LZS-y w spotkaniach towarzyskich w kołami innych zrzeszeń. W Nietkowicach tamtejszy LZS pokonał w meczu piłkarskim Zryw Zielona Góra. (koresp. Kancelarczyk)

31 marzec – Wieś zielonogórska przed nowym podziałem administracyjnym

Uchwała Rady Ministrów o powołaniu do życia gromadzkich rad narodowych wzbudziła zrozumiałe zainteresowanie wśród szerokich rzesz chłopskich naszego województwa. Wyrazem tego są ożywione dyskusje toczące się na zebraniach gromadzkich, na których omawia się sprawy związane z wprowadzeniem nowej uchwały w życie, rozmieszczeniem i organizowaniem nowych rad. Na zebraniach tych chłopi podkreślają, że dotychczasowy system był przestarzały, nie spełniał swych zadań – zadań ścisłej więzi administracji państwowej w pracującą ludnością wiejską. Wskazują oni, że powstanie nowych rad oznacza przegrupowanie sił, zbliżenie władzy do pracującej ludności wiejskiej, szersze niż dotychczas wciąganie mas chłopskich do rządzenia państwem. Na zebraniu w Nietkowicach (pow. Krosno Odrzańskie) mimo, że zebranie poświęcone było innym zagadnieniom, wiele uwagi poświęcono sprawom organizowania gromadzkich rad narodowych. Chłopi pracujący przyjęli uchwałę z zadowoleniem zwracając uwagę na to, że dotychczas mieli niejednokrotnie po 10 kilometrów do siedziby GRN. Obecnie, mówili oni, trudności te zostaną pokonane, a ponadto sami bezpośrednio będziemy kontrolować pracę Prezydium Rady Gromadzkiej. W czasie dyskusji nad projektami nowego podziału, ludność wysuwa konstruktywne wnioski o zmiany niektórych projektów. Wnioski te po przedyskutowaniu są w większości wypadków aprobowane.

8 kwiecień – Wieś zielonogórska w walce o sprawny i terminowy siew

Z wielkim entuzjazmem przystąpili pracujący chłopi gminy Nietkowice do realizacji podjętych przez siebie zobowiązań zjazdowych – terminowego wykonania siewu wiosennego. Jako pierwszy siew zakończył ob. Pawelczyk. W roku bieżącym, wprowadzając nowe metody uprawy ziemi, obsiał on część ziemi siewem krzyżowym. Za jego przykładem siew krzyżowy postanowili zastosować również i inni chłopi. Ogółem w gminie Nietkowice siewy rozpoczęły cztery gromady. Pozostałe, z uwagi na mokre gleby, siewy rozpoczną nieco później. Przystępując do walki o całkowite wykorzystanie ziemi uprawnej, chłopi z Nietkowic zlikwidowali w kampanii siewnej 110 ha odłogów zasiewając na nich zielonki. Swe osiągnięcia w kampanii siewnej gmina Nietkowice zawdzięcza przede wszystkim dobrej pracy Komitetu Gminnego PZPR. Członkowie KG wiele rozmawiają z mało i średniorolnymi chłopami, pomagają im w natychmiastowym likwidowaniu wszelkich niedociągnięć. ((H.Panasiuk, St.Mania)

9 kwiecień – Dlaczego…

w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Nietkowicach nie ma małych wymiarów podków, wiader, łopat, gwoździ i dostatecznej ilości nawozów azotowych? (St. Mania – korespondent)

15 lipiec – Korespondenci piszą o skupie: „Gmina Nietkowice na dobrej drodze”

Do niedawna gmina Nietkowice należała pod względem realizacji obowiązkowych dostaw zwierząt rzeźnych do najgorszych gmin w powiecie Krosno Odrzańskie. Jedną z najważniejszych przyczyn tego stanu było samouspokojenie, jakie zapanowało wśród członków i pracowników Prezydium GRN. Towarzysze z gminy Nietkowice zapomnieli, że na wsi toczy się ostra walka klasowa, że kułak i spekulant wcale nie zamierzają rezygnować z prób sabotowania obowiązkowych dostaw, odciągając również od pełnej realizacji planów mniej świadomych chłopów średniorolnych, a nawet i małorolnych. Prawie wcale nie stosowano sankcji karnych w stosunku do opornych, których w gminie Nietkowice przecież nie brakowało. W początkach czerwca nastąpiła jednak poważna poprawa. Przyczynił się do jej osiągnięcia prokurator powiatowy z Krosna; przyjechał on do gminy i na miejscu przeprowadzał rozmowy z zalegającymi. Rozmowy takie przeprowadzili również członkowie Prezydium GRN i KG w Nietkowicach. Dało to dobre wyniki. Oto np. Franciszek Sysiak z gromady Sycowice, który zabiegał uprzednio o przesunięcie terminu dostawy, przywiózł niedawno na punkt skupu tucznika o wadze 216 kg likwidując wszystkie swoje zaległości. Feliks Jędro z gromady Radnica sprzedał państwu tucznika o wadze 210 kg, wykonując tym samym całoroczny plan. Dominik Hapanowicz z gromady Brody dostarczył tucznika o wadze 220 kg. Podobne zaległości zlikwidowali Stanisław Żrechowski z gromady Sycowice i inni. Stefan Soroko z gromady Nietkowice, który dotychczas tłumaczył się zawsze, że ma jedynie „małego prosiaczka” i nie może wykonać planu, po rozmowie z prokuratorem przywiózł tego małego prosiaczka na spęd, gdzie okazało się, że waży on 116 kg. Praca, jaką podjęto w gminie Nietkowice nie może być przerwana. Powinna ona stać się początkiem stałej, systematycznej walki o pełną i terminową realizację obowiązkowych dostaw. Nietkowicka organizacja partyjna i Prezydium Gminnej Rady Narodowej powinni szczególnie dbać o to, ażeby członkowie partii i aktyw rad narodowych przodowali w wykonywaniu obowiązków wobec państwa, pociągając swoim przykładem innych. Nie można też zaniedbać środków administracyjnych, które – jak wskazują przykłady – dają widoczne rezultaty. (Eugeniusz Rawa)

16 październik – Kilka cyfr i faktów z powiatu Krosno

W powiecie Krosno Odrz. wykryto ogółem 1.379 ha odłogów i ugorów zdatnych do zagospodarowania. Z tego na dzień 30 września zagospodarowano 9625 ha. Najlepiej zorganizowały prace na odłogach gminy Kosiarz i Bytnica. Gorzej jest w gminie Nietkowice, gdzie ociągają się z zagospodarowaniem odłogów chłopi z gromady Brzezie i Radnica. (…) Trzeba więc usilnej pracy aktywu gromadzkiego, POM i rad narodowych, aby nadrobić zaległości. (Szuryn)

kwi 292017
 

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące o tym, co działo się w naszych miejscowościach. Artykuły te pochodzą z Gazety Zielonogórskiej będącej organem wydawniczym KW PZPR.

16 styczeń – Nasi czytelnicy piszą: „Zginęły listy płac wraz z instruktorem”

Jestem pracownicą zlewni w gromadzie Brody gmina Nietkowice pow. Krosno. Przydzielony do naszej gminy instruktor PZM zaniedbuje swoje obowiązki, krzywdząc w ten sposób pracowników rozlewni oraz dostawców mleka. Do tej pory nie wypłacił on pracownikom wynagrodzenia za listopad oraz popełnił omyłkę na liście płacy, przez którą 5-ciu dostawców nie otrzymało w ogóle wypłaty. Instruktor zabrał 3 grudnia ub. roku wykazy dostawców i pojechał do oddalonej o 18 km Radnicy. Od tego czasu więcej się nie pokazał. (Pracownica zlewni z gromady Brody gmina Nietkowice pow. Krosno

Od Redakcji: PZM w Krośnie winien natychmiast zainteresować się dotychczasową pracą instruktora oraz jak najszybciej wypłacić wynagrodzenie tak pracownikom zlewni, jak i dostawcom mleka

12 luty – Pełnomocnik nie spieszy się, a plantatorzy z gromady Brody czekają

Rok 1952 już dawno minął. Prowadzi się kontraktację buraka cukrowego na rok bieżący, a my plantatorzy buraka z gromady Brody nie otrzymaliśmy dotąd należnego nam z tytułu kontraktacji za rok ubiegły cukru, ani wysłodków nieodzownych do karmienia bydła. Winę za to ponosi nasz pełnomocnik i mąż zaufania Ignacy Więcek, który zaniedbuje swoje obowiązki. Nie pomyślał on dotąd o sprowadzeniu z Zielonej Góry cukru i wysłodków przeznaczonych dla nas a zajmujących tam niepotrzebnie magazyny. Wielokrotnie zwracaliśmy się już w tej sprawie do naszego pełnomocnika prosząc o wydanie nam upoważnień do odbioru cukru i wysłodków, lecz zawsze bezskutecznie. Wskutek tego plany kontraktacyjne na rok bieżący nie są realizowane w należytym tempie. W sprawie tej winna niezwłocznie interweniować cukrownia wschowska. (Plantatorzy buraka cukrowego Brody)

15 kwiecień – Dostawy ziemniaków

W gminie Nietkowice (posiadającej największe zaległości)i w gminie Bobrowice prezydia GRN nie zwróciły dotychczas uwagi na fakt, że z obowiązku odstawy nie wywiązali się dotychczas sołtysi i niektórzy aktywiści. Nie wyciąga się konsekwencji służbowych i wynikających z dekretu o obowiązkowej dostawie ziemniaków – wobec zalegającego z odstawą 3000 kg ziemniaków sołtysa gromady Pomorsko ob. Chruszczyka.

30 kwiecień – W gromadzie Brody powstała spółdzielnia produkcyjna

27 lipiec – Korespondenci sportowi piszą

Niedawno odbyły się zawody towarzyskie między młodzieżą LZS z Nietkowic i Kożuchowa. W meczu piłkarskim LZS Nietkowice pokonał LZS Kożuchów 4:2 (2:1), strzelając bramki przez Woźniaka 3 i Jankowiaka 1. W meczu koszykówki zwyciężyli również sportowcy LZS Nietkowice 60:14, natomiast w siatkówce wygrał Kożuchów 3:0. (Kancelarczyk)

12 październik – Z FRONTU WALKI O SKUP ZBOŻA: Kto przoduje w odstawie zboża w gminie Nietkowice, a kto wlecze się w ogonie?

W gminie Nietkowice (pow. Krosno Odrzańskie) wielu chłopów dobrze zrozumiało znaczenie obowiązkowych dostaw zboża dla państwa. Do tych, którzy dobrze wykonali już z nadwyżką swój roczny plan dostaw należą: Stanisław Miller i Józef Antczak z gromady Bródki, Stanisław Gołaś i Jan Jurewicz z gromady Nietkowice, Władysław Zioło i Michał Maresania z gromady Radnica, Stanisław Szczepuła i Hipolit Rzeszowski z gromady Pomorsko, Marian Łukowski, Konstanty Łotyszonek i Stanisław Pilarski z gromady Brody oraz wielu innych. Postawa ich powinna być przykładem dla chłopów, którzy ociągają się ze sprzedażą zboża dla państwa. Z ich patriotycznej postawy winni wziąć wzór tacy opieszalcy jak: Wincenty Kieler, Józef Tatarynowicz, Franciszek Wysoki z gromady Brody, Stefan Sarzyński z Będowa, Józef Ragus i Franciszek Bruś z gromady Nietkowice, którzy bagatelizują swoje obowiązki wobec ojczyzny – utrudniają wykonanie w terminie planów gminy i powiatu. Prezydium GRN w Nietkowicach winno zatroszczyć się o to, aby przodujący w dostawach zboża chłopi przystąpili do usilnej pracy polityczno-uświadamiającej wśród mało i średniorolnych chłopów ociągających się z odstawami. Wobec elementów kułackich winny być zastosowane ostre sankcje. (Franciszek Więcek – korespondent)

17 październik – Na spółdzielczej drodze

24 październik – Kina wiejskie wykonały plan roczny

Kina wiejskie w naszym województwie już w dniu 20 października wykonały swoje roczne plany. Na czoło wysunęły się kina stałe w Żukowicach, Nietkowicach, Iłowej, Nowych Czaplach, Świdnicy, Brodach i Torzymiu.

7 listopad – Nowe punkty usługowe powstały w naszym województwie

Właściwie zorganizowana sieć punktów usługowych odgrywa ogromną rolę w zaspokojeniu codziennych, bytowych potrzeb ludności. I dlatego spółdzielczość pracy województwa zielonogórskiego uruchamia coraz to nowsze punkty usługowe różnych branż. I tak ostatnio zorganizowano w naszym województwie 17 nowych punktów usługowych. (…) Lgiń, Łysina (pow. Wschowa) oraz Nietkowice (pow. Krosno) otrzymały punkty usługowe szewskie, wykonujące wszelkie naprawy obuwia.

10 listopad – Aby każdy robotnik posiadający gospodarstwo rolne wykonał swój obowiązek wobec państwa

Z Arkadiuszem Kisielem z gromady Nietkowice, który pracuje w Zakładach im. M.Nowotki jako strażnik przemysłowy i sumiennie spełnia swe obowiązki służbowe – nie trzeba było przeprowadzać rozmów indywidualnych. W terminie i ilości, jaką przewidywał plan – mówił Kisiel – sprzedałem państwu 125 kg zboża, 216 kg ziemniaków, 200 litrów mleka i 40 kg żywca. Starałem się połączyć pracę zawodową z zajęciami w gospodarstwie tak, aby i w gromadzie i w pracy byli ze mnie zadowoleni, no i by w terminie wywiązać się ze wszystkich obowiązków wobec państwa. Zdaję sobie w pełni sprawę z tego, że przez sumienne i terminowe wywiązywanie się z obowiązków umacniam siły nasze ojczyzny i utrwalam podstawy sojuszu robotniczo-chłopskiego.

23 listopad – Złośliwie oporni chłopi sprawiedliwie ukarani

Z końcem października Br. powiat krośnieński przekroczył 90 proc. rocznego planu skupu zboża. Osiągnięcie to stało się możliwe dzięki właściwej postawie większości pracującego chłopstwa tego powiatu. Ale znaleźli się i tacy, którzy do końca usiłowali kryć się za plecami uczciwych chłopów i w dalszym ciągu zwlekali z odstawą zboża, przeszkadzając w osiągnięciu 100 proc. planu dostaw. Do takich należał Józef Suchara z gromady Bytnica. (…) Inny złośliwie uchylający się z obowiązku dostaw to Bronisław Łobzowski z gromady Toporów. (…) Godnym kompanem Łobzowskiego jest Andrzej Gowin z gromady Pomorsko. Nie sprzedał on państwu ani kilograma zboża. Nie wykonał także i innych obowiązków jak dostawa mleka, żywca itp. Do tych, którzy opóźniają wykonanie planu w 100 proc. należał również Szczepan Dzieliński, Stefan Bytniewski z gromady Brody oraz Józef Ostrowski z Łagowa (gmina Dąbie). Wszystkich ich charakteryzuje jednakowo lekceważący stosunek do wykonywania planu dostaw. Bytniewski rozzuchwalił się na tyle, że nie raczył się stawić na posiedzenie Kolegium Orzekającego, rozpowiadają, że i tak mu nic nie zrobią. Niedawno Suchara, Łobzowski, Ostrowski, Gowin, Dzieliński i Bytniewski znaleźli się na ławie oskarżonych przed Sądem Powiatowym w Krośnie Odrzańskim. Sąd stanął na stanowisku, że wszyscy oni w złośliwy, perfidny sposób starali się uchylić od wykonania swych podstawowych obowiązków wobec państwa, za co zostali skazani na areszt od 2 miesięcy do 1 roku. Słuszna i sprawiedliwa kara jaka dosięgła rozzuchwalonych kułackich zauszników, którzy lekceważyli zarządzenia władzy ludowej, niech będzie ostrzeżeniem dla tych wszystkich, którzy chcieliby sabotować obowiązkowe dostawy zboża, mleka i żywca i w ten sposób podważać sojusz robotniczo-chłopski. (E.Rawa – korespondent)

kwi 152017
 

Gazeta Lubuska

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące o tym, co działo się w naszych miejscowościach. Niektóre artykuły cytujemy w całości, a z niektórych wzmianek wybraliśmy informacje będące dziś niejako kroniką. Artykuły te pochodzą z Gazety Zielonogórskiej (od 06.08.1950 do 30.06.1975) będących organem wydawniczym KW PZPR.

15 maj – STAL RADNICA-LZS NIETKOWIANKA 0:3

Rozegrany w Radnicy towarzyski mecz piłki nożnej między Stalą Radnica a LZS Nietkowice zakończył się zasłużonym zwycięstwem gości w stosunku 3:0. W pierwszej połowie gry gospodarze mieki lekką przewagę. Po przerwie drużyna Nietkowianka dokonała kilka zmian osobowych w swoim składzie, co również nie pozostało bez wpływu na wynik meczu. Najlepszym graczem na boisku był Gomółka, Mokrzecki, Gołaś. (Jankowiak-korespondent terenowy)

26 maj – Sportowcy naszego województwa stają do współzawodnictwa Zlotowego

Z całego woj. Zielogórskiego coraz większą falą napływają zobowiązania sportowców Ziemi Lubuskiej, którzy na apel LZS Lubieszów stają do współzawodnictwa Zlotowego. (…) LZS gm. Nietkowice doprowadzi boisko sportowe do stanu używalności, oraz wybuduje skocznię, rzutnię do dnia 1 czerwca br. LZS Radnica zbuduje boisko sportowe do piłki nożnej i do siatkówki do dnia 1 czerwca. (J.Głowacki –korespondent młodzieżowy)

29 sierpnia – LZS NIETKOWICE-LZS BUDACHÓW 3:2 (1:0)

W Nietkowicach tamtejszy LZS rozegrał towarzyskie spotkanie piłkarskie z LZS Budachów, które zakończyło się zwycięstwem gospodarzy w stosunku 3:2. Bramki dla zwycięzców uzyskali: Jankowiak 1 i Pietraszko 2. Dla pokonanych lewoskrzydłowy. Na marginesie tego spotkania trzeba zwrócić uwagę na brutalną grę zawodników z Budachowa, a w szczególności obrońców. Sędziował ob. Lasek. (St. Kancelarczyk – korespondent sportowy)

13września – W pracowni malarskiej Walerego Kozłowa

29 września – Sportowcy LZS Nietkowice apelują do GRN

Ludowy Zespół Sportowy w Nietkowicach liczy już 38 członków, co stanowi 90 proc. miejscowej młodzieży. Sportowcy wiejscy są pełni zapału do pracy, są odpowiednio zaopatrzeni w sprzęt, lecz niestety od kilkunastu miesięcy nie mogą się doczekać, by GRN przeznaczyła im jakiś kawałek nieużytków na boisko, Młodzież niedawno podjęła zobowiązanie zdobycia przez członków norm na „SPO” i zrozumiałe jest, że jeśli GRN wreszcie nie załatwi tej sprawy, to zobowiązanie to nie zostanie wypełnione. (St. Kancelarczyk – korespondent sportowy)

21 październik – Więcej uwagi dla sprawy planowego skupu mleka

Niemal we wszystkich powiatach naszego województwa daje się zauważyć, że walka o pełne wykonanie planów obowiązkowych dostaw mleka, wciąż jest jeszcze słaba. (…) Bierność w stosowaniu prawem ustalonych sankcji karnych wobec kułaków i opieszalców – to jedna z podstawowych przyczyn hamujących skup we wszystkich naszych powiatach. Dotyczy to nawet pow. Krosno, który w tej chwili zajmuje co prawda pierwsze miejsce w województwie, ale również i tutaj nie wykorzystano jeszcze wszystkich możliwości. Jako przykład można podać fakt, że w gromadzie Pomorsko (gmina Nietkowice) znajduje się wiele opornych, którzy mimo możliwości – nie sprzedają mleka w uspołecznionych zlewniach. (…) Dlatego należy walczyć z wszelkimi przejawami tolerancji w stosunku do kułaków i spekulantów, a wyniki na pewno będą lepsze.

27 październik – Zawody w Nietkowicach

W Nietkowicach odbyły się zawody sportowo-strzeleckie, w czasie których członek LZS Nietkowice ob. Stanisław Szwal uzyskał dobry wynik w strzelaniu z kbks – 47 pkt. na 50 możliwych. W meczu połkarskim piłkarze LZS Nietkowice ulegli LZS Łęczyca 2:3 (1:0) (Kancelarczyk korespondent)

22 listopad – Gminna Rada Narodowa w Nietkowicach, pow. Krosno Odrz. nie pomyślała dotychczas o oświetleniu ulic. Podróżni wracający w godzinach wieczornych z pociągu są narażeni na wypadki. (Kancelarczyk korespondent)

kwi 092017
 

Gazeta Lubuska

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące, co działo się w naszych miejscowościach. Niektóre artykuły cytujemy w całości, a z niektórych wzmianek wybraliśmy informacje będące dziś niejako kroniką. Artykuły te pochodzą z Gazety Lubuskiej (od 01.01.1950 do 05.08.1950) oraz Gazety Zielonogórskiej (od 06.08.1950 do 30.06.1975) będących organem wydawniczym Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

18 luty – „Przedterminowo wykonaliśmy plan skupu zbóż – wykonamy też przedterminowo akcję siewną” – mówią chłopi z gromady Brzezie pow. Krosno Odrzańskie

Długa kolumna wozów chłopskich zatrzymała się przed i w pobliżu punktu skupu Gminnej Spółdzielni Zw. Samopomocy Chłopskiej. Na wielu wozach powiewają biało-czerwone i czerwone sztandary oraz transparenty. W pierwszym wozie zajęła miejsce orkiestra wiejska. W momencie kiedy dano znać ręką – orkiestra zagrała sążnego marsza. Chłopi byli u celu. To gromada Brzezie, gmina Nietkowice, pow. Krosno Odrzańskie, zorganizowała w ramach „dnia zbożowego” masową odstawę zboża. Dotrzymali chłopi swego zobowiązania. W dniu 15 lutego mieli wykonać gromadzki plan skupu w 100 proc. – i też go wykonali. Już za chwilę zawartość pękatych worków poczęła znikać w głębi przestronnego magazynu. Ładne, zdrowe ziarno zsypane zostało na „górę zbożową”, która pęczniała coraz bardziej, przybierając kształt falistej piramidy. W magazynie gwarno. Mimo przejmującego chłodu chłopi mają zdrowy humor. Dowcipkując, „nabijają” się z tych, którzy nadal ociągają się z planową dostawą swych nadwyżek zbożowych. Na szczęście mało jest takich w Brzezin. To dobry znak. Tuż przy wadze zastajemy m.in. ob. Franciszka Piotrkowskiego, biedniaka na 2 hektarach. Przywiózł dziś do spółdzielni 6 kwintali zboża, co wynosi 300 proc. Przewidzianego dla niego planu. „Oddaję swą nadwyżkę zbożową – mówi ob. Piotrkowski – aby robotnicy w miastach wiedzieli, że my, małorolni, walczymy z nimi ręka w rękę o szczęśliwą przyszłość naszej Ludowej Ojczyzny. Wiem, że robotnik, dla którego potrzeb dostarczam swoje zboże, ze swej strony wykonywać będzie dla wsi coraz więcej maszyn i narzędzi rolniczych, które pomogą nam uprawiać ziemię lepiej i uczynić ją jeszcze bardziej wydajną”. Rozmowie przysłuchiwała się małorolna chłopka ob. Maria Wasilewska. Miała odstawić 150 kg zboża, lecz przywiozła dziś do magazynu jeszcze raz tyle, to znaczy 300 kg. Stojący obok średniorolny chłop ob. Adam Korneluk, który swój plan skupu wykonał w 160 proc. powiedział: „ Ja tam kułackich podań nawet nie słucham. Musimy się wreszcie wszyscy chłopi przyzwyczaić do tego, aby zboże odstawić terminowo, to znaczy wtedy, kiedy je potrzebuje Państwo”. Dużą zasługę w wykonaniu przez gromadę plany skupu ma sołtys ob. Maszyna. Twierdzi on, że przy dobrze zorganizowanej pracy każda inna gromada może i powinna osiągnąć te same wyniki, co „jego” gromada tj. wykonać plan w 100 procentach. Wykonać 100 procent planu to sukces. Dla chłopów z Brzezia uzyskanie tak chwalebnego wyniku jest jednak tylko – jak mówi sołtys – „rzeczą najzwyczajniejszą w świecie”, wypływającą z solidarnej postawy i głębokiej świadomości obywatelskiej. Przedterminowo wykonaliśmy plan skupu zboża – stwierdza z naciskiem sołtys Maszyna – i przedterminowo wykonamy też wiosenne prace w polu. Po chwili dodał: taka już nasza chłopska natura”. Obywatelska postawa chłopów z Brzezia jest godna pochwały. Przykład powinni brać z niej wszyscy chłopi naszego województwa obecnie, kiedy wieś przygotowuje się już w całej pełni do nowego wielkiego zadania – wiosennej akcji siewnej. (Ski)

4 marca – Brak świetlicy w Nietkowicach pow. Krosno hamuje pracę miejscowego Koła ZMP

Praca organizacyjna ZMP na terenie gminy Nietkowice daje coraz lepsze wyniki. Dzięki akcji ZMP-owców zostanie na terenie gminy zlikwidowany analfabetyzm. Młodzież postanowiła zakończyć akcję walki z analfabetyzmem do dnia 25 kwietnia. Również życie kulturalno – oświatowe w gminie Nietkowice przybiera na sile. Coraz więcej mieszkańców prenumeruje czasopisma. Ostatnio ZMP-owcy podjęli współzawodnictwo z Krosnem w prenumerowaniu pism. Jedyną bolączką młodzieży jest brak świetlicy w gromadach Będów, Brody i Pomorsko, gdzie zebrania odbywają się w ciasnych pomieszczeniach. Gromada Nietkowice również nie posiada świetlicy, ponieważ została ona przejęta przez komitet Gminny PZPR. Brak świetlic w poszczególnych gromadach utrudnia młodzieży pracę organizacyjną. Młodzież ZMP-owska ma nadzieję, że Prezydium GRN przeanalizuje to zagadnienie i będzie mogło przydzielić młodzieży ZMP możliwe pomieszczenie nadające się na świetlicę. (Jakub Sowiński – korespondent terenowy)

15 marca – Koło ZMP w gromadzie Pomorsko pow. Krosno dobrze pracuje społecznie

29 marca – Chłopi gromady Bródki gminy Nietkowice pow. Krosno Odrz. podejmując apel załogi Zakładów Przemysłowych Stowarzyszenia Mechaników w Pruszkowie, zobowiązali się jako Czyn 1-Majowy uprawić 4 ha odłogów. (Eugeniusz Rawa – korespondent wiejski)

3 kwietnia – Gromada Bródki pow. Krosno odpowiada na apel gromady Spławie

Kontraktacja w gromadzie Bródki gminy Nietkowice pow. Krosno Odrz. nie była należycie prowadzona. Powodem było stanowisko pracownika gorzelni w Sycowicach, który sprawę kontraktacji potraktował w bardzo swoisty sposób. Przede wszystkim nie nawiązał on kontaktu z kierownikiem grup producentów, a wszystko załatwiał sam „od ręki”. Chodził więc po mieszkaniach, a kiedy spotkał się z pretensjami, że za dużo nałożono kontraktacji ziemniaków gorzelnianych, oświadczył chłopom, by każdy z nich sadził tyle ziemniaków ile im się podoba. Nie poinformowani należycie chłopi o korzyściach kontraktacji nie chcieli kontraktować w ogóle. Ten stan rzeczy został naprawiony kiedy na zebraniu gromadzkim ob. Helena Świadek, inspektorka kobieca Zarządu Powiatowego ZSCh wytłumaczyła znaczenie kontraktacji w realizacji Plany 6-letniego i udział chłopów w froncie narodowym. Zmieniło to od razu nastawienie chłopów, biedniacy oraz średniacy od razu przystąpili do kontraktacji. M.in. og. Hejdasz stwierdził: „mam 1 ha ziemi, zrozumiałem jednak dokładnie zadania 2 roku Planu 6-letniegooraz frontu narodowego w walce o pokój i zakontraktuję 5 arów ziemniaków”. Biedniacy i średniacy postanowili podjąć apel gromady Spławie zwiększając wydajność pszenicy z 1 ha o 1q oraz zaorać i obsiać 4 ha odłogów, wzywając do współzawodnictwa w akcji siewnej i wydajności z ha gromadę Brzezie. (Eugeniusz Rawa – korespondent zakładowy)

13 kwietnia – Jak w praktyce oświatowcy powinni realizować swoje zadania w środowisku młodzieżowym? Na pytanie to kierownik wydziału propagandy KW PZPR odpowiada następująco: „weźmy dla przykładu niedawno prowadzoną przez naszą Partię akcję skupu zboża. Akcja ta poważnie przeorała naszą wieś. W toku walki o plan, rozstrzygały się wahania naszych średniorolnych chłopów, którzy w przeważającej większości wzmocnili sojusz robotniczo – chłopski na wsi. Czyż można choćby na chwilę przypuszczać, że rozmowy prowadzone w domu na temat skupu zboża nie oddziaływały na duszę młodego dziecka? I chociaż w ostatecznym wyniku wygraliśmy walkę o postawę polityczną średniaków, to jednak nie mamy gwarancji, czy na wnikliwej duszy ich dzieci nie pozostał osad z okresu ich tj. średniaków, wahań. A przecież gdyby w tej poważnej kampanii współdziałała szkoła, gdyby nauczyciele-wychowawcy, czując się odpowiedzialnymi za socjalistyczne wychowanie powierzonych mu dzieci, rozumiejąc swoją rolę w walce o postęp i rozkwit własnej Ojczyzny, wyjaśniali należycie znaczenie planowego skupu zboża dla realizacji naszego Planu 6-letniego, to spełniliby oni swój patriotyczny obowiązek wobec ojczyzny. Mamy przecież takich nauczycieli, którzy tak postąpili. Wystarczy podać dla przykładu, że rolę swoją na gromadzie dobrze pojął nauczyciel tow. Wacław Jankowiak z gminy Nietkowice, pow. Krosno. Omówił on na lekcjach szeroko znaczenie planowego skupu zboża, a w styczności z dziećmi na terenie pozaszkolnym wracał często do tego tematu. Jedna z uczennic po powrocie z lekcji zapytała swego ojca Wacława Jurewicza, czy wywiązał się już z planowej odstawy zboża. Ojciec początkowo nie chciał słuchać, tłumacząc córce, że „wtrąca się do spraw, które obchodzą starszych”. Gdy mu jednak córeczka wytłumaczyła, że zboże jest koniecznie potrzebne dla robotników w mieście, którzy pracują w przemyśle i dostarczają wsi maszyn rolniczych, nawozów i innych produktów, gdy przekonała go, że wywiązanie się z obywatelskiego obowiązku w planowym skupie zboża jest obowiązkiem Polaka, że poprzez wykonanie planowego skupu przyspieszymy realizację Planu 6-letniego, a przez to przyczyniamy się utrwalenia pokoju – ojciec, średniorolny chłop, na drugi dzień, mimo niedzieli, odstawił do punktu skupu swą nadwyżkę zbożową. Słowa ojca tej uczennicy, który oświadczył, że argumenty córki przekonały go i przełamały jego wahania, powinny dla wszystkich oświatowców na terenie naszego województwa stać się wskazaniem w ich pracy na przyszłość. Oto, w jaki prosty sposób nauczyciel może stać się w praktyce – mówiąc słowami Tow. Stalina – jednym z ogniw łączących masy chłopskie z klasą robotniczą.

2 sierpnia – Co na to PZGS w Krośnie?

Złe zaopatrzenie filii GS w Nietkowicach powiat Krosno w artykuły pierwszej potrzeby powoduje narzekania mieszkańców okolicznych gromad. Np. w filii brak od dłuższego czasu: piwa, lemoniady, cukru, nici, zapałek, naczyń kuchennych, papierosów, a nawet cukierków i ciastek. Chłopi gromady radnica są tym systemem zaopatrzenia rozgoryczeni, ponieważ po wymienione artykuły muszą jechać do Krosna lub do Zielonej Góry, na co tracą zbyt wiele czasu w tak ważnym okresie, jak żniwa. Należy jak najszybciej obudzić ze snu Zarządy GS i PZGS w Krośnie, aby braki natychmiast zostały usunięte i filie te zostały należycie zaopatrzone. (bi)

19 września – LZS Bytnica-LZS Nietkowianka 0:3

W Nietkowicach gościła drużyna LZS Bytnica, która rozegrała z miejscowym zespołem mecz piłkarski o mistrzostwo klasy powiatowej Krosno n/Odrą. Zwycięstwo odniosła drużyna LZS „Nietkowianka” w stosunku 3:0 (1:0). Gra była wyrównana. Zawody wywołały wielkie zainteresowanie miejscowej ludności. (Wolski)

6 październik – Młodzi technicy-Warszawie

Przy Wojewódzkiej komendzie Straży Pożarnej w Zielonej Górze odbywa się obecnie Kurs Młodych Techników Akcji Zapobiegawczej. Na ostatnim zebraniu kursanci podjęli czyn godny pochwały. Młodzi technicy jednogłośnie postanowili przepracować całą niedzielę na rzecz Odbudowy Warszawy. Zadowoleni ze swego zobowiązania i z wielkim entuzjazmem pomocy Warszawie – w niedzielę 16 bm. Wyjechali do Nietkowic, pow. Krosno, gdzie przez cały dzień pracowali przy załadowywaniu cegły na wagony. Należy zaznaczyć, że młodzi technicy wzięli już poprzednio udział w akcji żniwnej. Po całodziennej pracy, z poczuciem dobrze spełnionego obowiązku młodzi technicy postanowili pracować i uczyć się jeszcze ofiarniej. (kursanci)

27 październik – Kto nie brał udziału w zbiorowym transporcie ziemniaków w gromadzie Brody powiatu krośnieńskiego?

Jak dla wszystkich innych gromad naszego województwa, tak też dla gromady Brody gmina Nietkowice pow. Krosno n.O. sprawa terminowej odstawy ziemniaków dla robotników w miastach stała się sprawą honoru większości chłopów. Zagadnieniem wypełnienia planu gromadzkiego żyła od wielu dni podstawowa organizacja partyjna tej gromady. Stworzono tam silny aktyw, który poprzez osobiste kontakty z poszczególnymi chłopami zmobilizował całą gromadę do odstawy zbiorowej. W dniu 23 bm. Chłopi zorganizowali kolektywny transport ziemniaków. Na przeszło 20 udekorowanych flagami robotniczymi, transparentami i zielenią wozach i furmankach odwieźli oni do punktu skupu 9 ton ziemniaków niekontraktowanych. Na czele transportu jechał ob. Jan Piszcz, który wiózł na swoim wozie 650 kg ziemniaków. Za nim jechali chłopi Jan Pietrzykowski, Władysław Pluto, wdowa i matka pięciorga dzieci ob. Amelia Dojlide i wielu innych. W Brodach ziemniaki obrodziły w tym roku nie najgorzej, jednakże nie wszyscy miejscowi chłopi poczuli się do obywatelskiego obowiązku i nie wzięli udziału w ogólnogromadzkiej odstawie. Chłopi, którzy brali udział w kolektywnym transporcie pytają dlaczego razem z nimi nie odstawili ziemniaków tacy, jak Bolesław Lachowicz, Józef Wysoki, Antoni Tatarynowicz, Bronisław Waleriańczyk, Władysław Dębek, Stanisław Rola, Wincenty Wieczorek, Władysław galijski, Anna Stankiewicz, Władysław Żurek, Witold Czerwieński, Aleksander Czerwieński i inni. Gromada Brody piętnuje takich chłopów co to uważają, że plan gromadzki będzie wykonany bez nich. Robotnicy miasta czekają na ziemniaki od każdego, kto je posiada i zobowiązany jest do ich odstawy. Każde ociąganie się – jak to słusznie powiedział ob. Piszcz – to wroga postawa wobec całego narodu polskiego, walczącego z uporem o swoje lepsze jutro. (ekipa nr 1)

kwi 022017
 

SP Pomorsko

W Gazecie Zielonogórskiej pojawił się 15 marca 1951 r. ciekawy artykuł, którego treść przedstawiamy poniżej. Artykuł ubarwiony zdjęciami uczniów i kadry pedagogicznej szkoły w Pomorsku otrzymanymi od pań Haliny Wojtyczka (Heil) i Marii Żurawik (Zubik). Na zdjęciach siedzący wśród uczniów (w okularach binoklach) kierownik szkoły Tadeusz Antkowski.

Praca społeczna młodzieży szkolnej w gr. Pomorsk pow. Krosno Odrzańskie, wysunęła ich na jedno z przodujących miejsc w powiecie. Młodzieży spieszy z pomocą ob. Antkowski, kierownik miejscowej szkoły. W pierwszym etapie zorganizowano koło ZMP.

Młodzież ZMP-owska zorganizowała już brygadę omłotową, której 17 członków pracowało w pobliskim PGR-e przychodząc z pomocą w szybszym realizowaniu planów gospodarczych. Koło ZMP zajęło się intensywnym szkoleniem młodzieży, w wyniku którego szereg z nich skierowanych zostało do szkół zawodowych, między innymi również i do szkół górniczych.

Zorganizowanym życiem społecznym zaczęła się interesować również i młodzież młodszych klas, dlatego też ob. Antkowski wspólnie z ZMP-owcami zorganizowali w gromadzie drużynę ZHP, która w krótkim czasie pracą swą dorównała prawie młodzieży starszej.

Teraz już wspólnie młodzież ZMP i ZHP brała udział w zbiórce podarków dla dzieci koreańskich, zajmując w tej pracy jedno z czołowych miejsc w powiecie. Zorganizowano zespół artystyczny, który kilkakrotnie występował na scenie w świetlicy gromadzkiej, oraz zespół wychowania fizycznego. Dwie te organizacje wzięły w swe ręce życie kulturalno-oświatowe szkoły i prowadzą je ku zadowoleniu wszystkich. ZMP-owcy prowadzą bibliotekę szkolną liczącą 300 tomów. Praca Koła ZMP w Pomorsku została ostatnio wyróżniona przez władze powiatowe. (te)

mar 272017
 

Gazeta Lubuska

Przeglądając gazety wyszukaliśmy artykuły, w których pojawiały się często wzmianki, a czasem i i całe artykuły opisujące, co działo się w naszych miejscowościach. Niektóre artykuły cytujemy w całości, a z niektórych wzmianek wybraliśmy informacje będące dziś niejako kroniką. Artykuły te pochodzą z Gazety Lubuskiej (od 01.01.1950 do 05.08.1950) oraz Gazety Zielonogórskiej (od 06.08.1950 do 30.06.1975) będących organem wydawniczym Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

7 styczeń – Zakończenie rejestru rezerw osobowych w powiecie Krosno

W ramach rejestracji rezerw osobowych mężczyzn urodzonych w latach 1905-1918 zamieszkałych w pow. Krośnieńskim, Wojskowa Komisja Rejestracyjna odbyła spisy, przyjeżdżając do wyznaczonych punktów spisowych w gminach i miastach, gdzie dokonywano rejestracji. (…) Do najlepiej zorganizowanych punktów rejestracji należy zaliczyć m.in. gminę Nietkowice. Gmina Maszewo wykazała się zrozumieniem potrzeb komisji, gdzie czynny udział wzięło miejscowe koło Ligi Kobiet dając dobry przykład koleżankom z koła w Bytnicy i Nietkowicach, które nie wykazały żadnej żywotności, zainteresowania ani współpracy. Gmina Nietkowice zamykała objazd Komisji po pow. Krosno. W dniu jej wyjazdu Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR, ZS oraz Zarząd Gminny w osobach tow. wójta Sobkowiaka, sekr. gm. PZPR Zabłockiego, sekr. ZS ob. Łonia, żegnali Komisję w imieniu gm. Nietkowice oraz pow. Krosno, w prostych słowach dając wyraz chęci współpracy oraz serdecznego ustosunkowania się mas ludowych do Odrodzonego Wojska Polski Ludowej. (Jn)

8 czerwiec – Zorganizować w Gm. Nietkowice koło Samopomocy Chłopskiej

Gromada Brzezie w gminie Nietkowice pow. Krosno, jest chyba jedną gromadą nie posiadającą Gromadzkiego Koła Samopomocy Chłopskiej. Były już wprawdzie próby zawiązania Koła SCh, spełzły one jednak na niczym. Kilkakrotnie odbywały się zebrania gromadzkie, na których przewodniczący GRN tow. Józef Szczepiła oraz sekretarz Gminnego Zarządu ZSCh wygłaszali referaty omawiające znaczenie ZSCh na wsi – jednak nic nie zdołało „rozruszać” mieszkańców tej gromady. Drugą bolączką, która nurtuje mieszkańców gm. Nietkowice jest biurokracja i brak kolektywnej pracy w Gm. Zarz. ZSCh. Są wypadki, że pisma wpływające do Zarządu leżą nieraz po kilka lub kilkanaście dni, zanim nabiorą „mocy urzędowej”. Prezes Gminnego Zarz. ob. Jan Mesjasz mało interesuje się pracą ZSCh i wszelkie sprawy składa na barki sekretarza Henryka Packa, który nie może podołać swoim obowiązkom. Na przykład: nie rozprowadzono dotychczas znaczków i legitymacji ZSCh, które leżą na biurku sekretarza od 12 kwietnia br. mimo, że mieszkańcy gm. Nietkowice czekają na wydanie im legitymacji, chcą bowiem opłacać składki. Wydaje się nam, że kompetentne władze winny bliżej zainteresować się gm. Nietkowice i uzdrowić stosunki w miejscowym ZSCh. (Stanisław Wasilewski – korespondent wiejski)

15 czerwiec – Pożar lasu w gminie Nietkowice

Z nieustalonych przyczyn wybuchł w ubiegłym tygodniu pożar państwowego lasu w Gm. Nietkowice. Pożar rozprzestrzenił się bardzo szybko i gdyby nie natychmiastowa pomoc Ochotniczej Straży Pożarnej ze wsi Sycowice, która natychmiast przystąpiła do akcji ratowniczej, pożar wyrządziłby olbrzymie straty. (Wasilewski – korespondent wiejski)

OSP Sycowice (zdjęcie ze zbiorów Zdzisława Kociemby)

mar 132017
 

Tadeusz Antkowski

Przedstawiamy artykuł opublikowany w Gazecie Zielonogórskiej 10 sierpnia 1959 roku. Przedstawia pokrótce sylwetkę Tadeusza Antkowskiego, którego na pewno pamiętają starsi mieszkańcy Pomorska.

Co robi emerytowany nauczyciel dobiegający siedemdziesiątki? Najczęściej w zaciszu domowym segreguje wspomnienia, odpoczywa. Gdyby tak spisać wszystkie dzienne sprawy Tadeusza Antkowskiego, z pewnością ten i ów kiwnąłby głową z powątpiewaniem. Ale cóż, zdarza się, że siwe skronie nie są w stanie ostudzić gorącości wewnętrznej, która rodzi potrzebą czynu. Nawet gdy zdrowie zostało zrujnowane w hitlerowskiej kaźni, znanym Forcie VII.

Długoletni kierownik szkoły w Pomorsku, człowiek o wielkim doświadczeniu życiowym zna wszystkich w swojej wsi. Jest dumny z zastępów młodych nauczycieli i dwóch inżynierów, których uczył ABC w swojej szkole. Z dawnymi uczniami, dziś chłopami pod wąsem i uczennicami, dziś matkami dzieci, łączą go dalej serdeczne więzy. W systemie wychowawczym p. Antkowskiego inaczej być nie może. Swą dzisiejszą funkcję kierownika Biblioteki Gromadzkiej uważa za dalszy ciąg edukacji. Z tym, że dziś kładzie główny nacisk na oświatę rolniczą i sanitarną. W zimie czytelnia przekształca się w salę wykładową. W tym roku na wykłady przychodziło przeszło 80 osób. Szczęśliwie się składa, że kierownik Antkowski posiada dużą wiedzę z dziedziny rolnictwa i hodowli. Ale sama wiedza bez umiejętności przekonania, bez porwania przykładem dałaby rezultaty połowiczne.

– Mówił pan przewodniczący Lembas, że za mało drzew owocowych rośnie na Ziemi Lubuskiej. W zeszłym roku Pomorsko zasadziło 300 drzewek, w tym roku posadzimy jeszcze więcej. Sprowadzam je ze szkółki w Opalenicy. Ludzie się przekonali… Przekonali się także, że trzeba u nas siać wcześniej, wtedy zbiory lepsze…

Teraz spostrzegłam na ścianie rysunek z siewnikiem i dwuwierszem: „Kto zawczasu sieje, ten się w lecie z drugich śmieje”.

Może ktoś powie, że to trochę dziwny argument, ale staremu nauczycielowi przykro było, że jego wychowanki wychodząc za mąż nie mają pierza na wyprawę. Zachęcał, pomagał i dziś 200 gęgających stworzeń bieleje wśród pomorskich opłotków.

Jak to się stało, że na 353 mieszkańców wsi jest aż 202 czytelników książek? Dzieci same wybierają sobie książki z półek. Przyszłym matkom bibliotekarz sam dostarcza książki z dziedziny higieny i pielęgnacji niemowląt. Ponieważ Antkowski prowadzi (bezinteresownie) apteczkę z lekarstwami dla zwierząt – kontakt z chłopami nie ustaje.

Dziwny człowiek – powie niejeden. Były żołnierz spod Verdun szpera w starych książkach, spisuje historię swojej wsi, pisze o bocianach (jego hobby to właśnie bociany). Cieszy się, że już wapno lasują i Pomorsko będzie miało świetlicę jak się patrzy. Cieszą go książki, które zakupił ostatnio za 4 tysiące złotych i właśnie wypisuje im na świeżo oprawionych grzbietach nowe sygnatury. Dziwny? Raczej tylko młodszy sercem od swych rówieśników.

lut 132017
 

Pomorsko

Przedstawiamy artykuł Alicji Zatrybówny, który ukazał się 19 listopada 1962 roku w ówczesnej Gazecie Zielonogórskiej, który mówi o problemach lat powojennych.

Na prom władowało się mieszane towarzystwo: samochód, furmanka, pięć łaciatych krów, dziewczyna z psem. Przewoźnik odcumowuje pływający most. Niczemu się nie dziwi. Gdyby pewnego dnia chciano przewieźć słonia, zapytałby rzeczowo: ile ton? W czasie sianokosów i żniw płyną Odrą wozy załadowane plonami, które rolnicy z Brodów i Pomorska zbierają na polach po lewej stronie Wielkiej Rzeki. Na most się nie zanosi. Prom jest czynny całą dobę. Należy do krajobrazu, do obrządków. Podobno najtrudniej było się przyzwyczaić przez pierwszych piętnaście lat, teraz przeprawa na drugi brzeg stanowi bez mała spacer.

– Czy pan widział jak to się zdarzyło? Kierowca samochodu nagabuje przewoźnika. To było przy innym promie – odpowiada małomówny przewoźnik. Chłop ze szczytu furmanki i dziewczyna z psem potakują w milczeniu.

Pasażerowie sąsiedniego promu otarli się – przeszło cztery lata temu (przyp. w 1958 roku) – o cudzą tragedię. Utonął nieznany człowiek, nie znali go nawet ci, którzy go gonili w kierunku rzeki, którzy rzucili się na niego w bójce, rozpoczętej z niewiadomych powodów, po pijanemu w Barze Ludowym. Potem trudno było ustalić bezpośrednią przyczynę śmierci. Uczestnicy bójki zostali skazani. Niedawno ostatni już wrócił z więzienia i na dowód jakoby cierpiał niewinnie, powtarza: Żebym chociaż mógł określić jak on wyglądał. Nawet nie widziałem jego twarzy.

To utkwiło w pamięci i ciąży nad Pomorskiem po dziś dzień. Fama głosi: – Ludzie wbili człowieka w szlam rzeki, na oczach ludzi. Fama przybliża zdarzenie w czasie; niedawno mówiono mi, że wypadek miał miejsce ostatniej wiosny. Trzeba trafu – byłam na rozprawie w sądzie, w Sulechowie. Od tamtego czasu minęły z górą cztery lata. Fama opatruje wypadek przy promie komentarzem: W Pomorsku zawsze się biją, każdą zabawę kończy bójka na noże i karetka pogotowia.

W Pomorsku trafiłam przypadkowo na otwarcie domu kultury. Wieś wybudowała go w czynie społecznym. Na widowni wielkiej Sali teatralnej bezwiednie szukałam ludzi. Wypełniających kiedyś inną salę, sądową. Twarze mieszały się, rozpływały. Tłum ma jedną twarz. Odnalazłam w niej ten sam wyraz napięcia – do granic ekstazy. Podobnie płonęły oczy tłumu, gdy otaczał barierkę, za którą siedzieli oskarżeni o zabójstwo, młodzi chłopcy. Wydawało się, że cała wieś przyszła bronić swoich przed prawem, zjednoczona siła jakiejś niemal rodowej wspólnoty. W cztery lata później po twarzy tłumu, też zjednoczonego siłą wspólnoty, przelatywało światło. Paliłyby się kinkiety na ścianach i małe żyrandole pod sufitem.

Zaryzykowałam gruby nietakt, wypytując o śmierć na rzece podczas uroczystości. Pomorsko liczy 700 mieszkańców, do sądu pojechali tylko krewni i najbliżsi znajomi oskarżonych – opowiadał pierwszy zagadnięty. A wieś? Wieś zamarła w przerażeniu. Czy zdarzają się nożowe porachunki? Moi rozmówcy twierdzili, że legenda trwa o wiele dłużej, niż okres bijatyk, który należy odnieść do lat czterdziestych, niespokojnych i nieustabilizowanych.

Wypadek przy promie odnowił legendę dzikiej wsi. Akurat cztery lata temu Inspektorat Oświaty w Sulechowie angażował do szkoły w Pomorsku nowego nauczyciela, Zdzisława Kozubala. Koledzy ostrzegali: Śpieszy ci się do kariery topielca?

Dwa wydarzenia: to, co się stało przy promie i budowa domu kultury w czynie społecznym składają się na rzeczywistość jednej wsi, chociaż są różne, nie do pogodzenia. Dom kultury trzeba uznać za wyczyn wielkiej rangi. Chłopi w naszych wsiach nie wznoszą nowych, publicznych budowli na tuziny, częściej adoptują stare mury. Wymykał mi się z rąk czarno-biały schemat, dowodzący w założeniu braku harmonii między stanem ekonomiki a moralnością i etyką, Praca dla wspólnego dobra stanowi chyba wyraz czegoś najbardziej ludzkiego.

Historia Pomorska przecina się w jakimś miejscu, które trudno dokładnie wyznaczyć. Kiedy, którego dnia, ludzie spod Tarnopola, spod Krakowa, z Kieleckiego, z Lubelszczyzny i skądś jeszcze, zrozumieli, że ciężkie błoto mad jest skarbem a nie przekleństwem rolnika? Aklimatyzacja trwała latami. Kiedy i kto obliczył, że zaoranie 1 hektara oznacza 30 kilometrów powolnego marszu za pługiem i choćby z tego względu znacznie bardziej opłaca się ciągnik? Program mechanizacji, naszkicowany w gromadzkiej radzie przed paru laty, okazuje się niewystarczający. Spierano się czy będzie robota dla pięciu ciągników, w kółku rolniczym. Żaden z nich nie stoi bezczynnie ani chwili.

We wsi zrodziło się przysłowie: Mady płacą rolnikowi za trud co trzy lata. Nie mam pojęcia co by powiedział agronom, ale twórcy przysłowia nie bardzo widać wierzą w cykliczne następstwo tłustych lat. Po co by rok rocznie zabiegali o kwalifikowane nasiona? Skąd się bierze wzrastające zainteresowanie techniką? Sąsiednia, maleńka wieś Brzezie, na słabych ziemiach VI klasy, posiadła podobno genialną receptę na wysokie zbiory. Receptą okazały się głównie wsiewki i poplony. Tam, a Brzeziu, styl gospodarzenia wynika z ułomności gleb. Czy Pomorsko nie musi poprawiać natury? Niektórzy gospodarze zdumiewająco szybko wyzbywają się zakorzenionych, od pradziada, sposobów uprawy. Stawiają na hodowlę, ogrodnictwo, kontraktację roślin przemysłowych. Unowocześnianie gospodarki postępuje nierównomiernie, ale kierunek zmian jest jednoznaczny.

Pomorsko osiąga wyższy stopień kultury rolnej, wyższy stopień zamożności. Kilkadziesiąt motocykli, kilka telewizorów, nie mówiąc o powszechności radia, symbolizują postęp cywilizacyjny. Przez kilkanaście lat, w sferze ducha, wystarczyła gospoda. Przestała wystarczać. Ale do budowy domu kultury nie doszłoby bez przywódców i organizatorów zbiorowego czynu. Kierownik szkoły Zdzisław Kozubal – ten sam nauczyciel, którego ostrzegano przed Pomorskiem – szczupły w okularach, o wyglądzie młodego intelektualisty i Kazimierz Duczmiński, przewodniczący Prezydium GRN wysoki, młody zdradzający energię w samym sposobie bycia, mieli decydujący wpływ na rozwój społecznej inicjatywy. Opowieść o tych dwóch ludziach wygląda na laurkowy i ogromnie państwowotwórczy schemat – kierownik jest sekretarzem Komitetu Gromadzkiego PZPR, przewodniczący należy do ZSL. Cóż jednak poradzę na schematyzację, wynikającą z faktów.

Zaczęło się od odbudowy pałacu, w którym mieści się szkoła, a kiedyś magazynowano zboże. Apel padł na wiejskim zebraniu. Nazajutrz na plac przed pałacem tłumnie zjechały furmanki. Inicjatorzy nie przeczuwali takich rozmiarów czynu. Łatwo pozyskać ludzi dla realnej koncepcji, ale wówczas nie istniał jeszcze żaden plan, nikt nie wiedział czy władze udzielą poparcia i pieniędzy na adaptację. Mieliśmy wobec władz argument najwyższej jakości – wspomina sekretarz KG Zdzisław Kozubal – wieś zaczęła robotę.

Myśl budowy świetlicy trafiła więc na przygotowany grunt, istniała jakaś dobra tradycja. Zdzisław Kozubal matematyk, realista twierdzi, że wartość czynów jest nieprzeliczalna, choć niby można ustalić koszty społecznej pracy.

Jeszcze istniał Komitet Odbudowy Pałacu, a już zawiązał się Komitet Budowy Domu Kultury, któremu przewodniczył Mikołaj Zubik, prezes koła ZSL. Zdzisław Kozubal i Kazimierz Duczmiński nie działali w osamotnieniu, ich główną zasługą był nie tylko pomysł, ale i znalezienie zwolenników – i w kole ZBoWiD, które skupia wojskowych osadników, i w Kole Gospodyń, w kółku rolniczym i w drużynach harcerskich.

W zakrojonych na poważną skalę pracach społecznych objawiła się czynna demokracja.

Autorytet Komitetu Gromadzkiego i wiejskiej organizacji partyjnej jest duży. Według utartych kryteriów oceny trudno byłoby dojść do podobnego wniosku: organizacja nieliczna, wzrasta powoli, nie prowadzi w tym roku szkolenia. Czemu przypisać zdumiewające rezultaty czynów społecznych? Komitet umie kojarzyć działalność wszystkich instytucji i organizacji gromadzie.

Nie wiem jak długo Pomorsko będzie płacić koszt legendy o zacofaniu umysłów. Obraz układu stosunków między ludźmi nie potwierdza legendy.

Działacze trzymają na razie w tajemnicy najnowsze projekty prac, do których znowu miałaby przyłożyć rękę cała wieś. Może mają na myśli uporządkowanie parku wokół pałacu – szkoły?

Emerytowany nauczyciel, były kierownik szkoły Tadeusz Antkowski, starszy pan w binoklach, związany z Pomorskiem od pierwszych lat po wojnie, z dużą dozą humoru opowiada historię pałacu. Kroniki arystokratycznych rodów są jego życiową, aczkolwiek nie jedyną pasją. Starszy pan ustawicznie agituje na rzecz Funduszu Odbudowy Kraju i Stolicy i uwielbia bociany. Nad Pomorskiem królują bocianie gniazda. Przypuszczam, że i obecny przewodniczący Prezydium, który dorastał w Pomorsku – pamiętają go tu, jak biegał w krótkich portkach – też zakładał gniazda pod dyktando ówczesnego kierownika szkoły. Opowiadano mi jak chłopcy chcieli ostrożnie przenieść gniazdo z komina nieczynnej cegielni – na drzewo, ale pomimo najlepszych intencji rozpadło się im w kawałki. Starszy pan pouczał, że stało się wielkie barbarzyństwo.

Pałac – mówi pan Antkowski – należał do rodziny von Schmettow. W 1945 roku objął rezydencję lejtnant Maksym Gałkin, wojskowy komendant radziecki. Dziś rezydują tu dzieci i nauczyciele.

Spośród absolwentów 7-klasowej szkoły podstawowej pracuje gdzieś w Polsce dwunastu nauczycieli i trzech inżynierów. W tym roku szkolnym ukończyło szkołę 30 dzieci – 27 uczy się dalej.

Translate »